Khi nghiên cứu về kinh tế vi mô, nhiều người chắc hẳn sẽ nghe tới thuật ngữ GNP? Vậy ? Cách tính GNP ra sao? Chỉ số GNP có ý nghĩa gì? Bài viết dưới đây FAQBank.net giới thiệu đến các bạn những thông tin liên quan đến GNP.
GNP Là Gì?
GNP được viết tắt từ Gross National Product nghĩa là tổng sản phẩm quốc dân hay tổng sản phẩm quốc gia, là chỉ tiêu đo lường tổng giá trị thị trường của các hàng hóa, dịch vụ cuối cùng được sản xuất bằng yếu tố sản xuất của quốc gia trong thời kỳ cụ thể, thường sẽ là 1 năm.
Đơn giản hơn GNP là tổng giá trị bằng tiền của các sản phẩm cuối cùng với dịch vụ mà công dân của một quốc gia trong một khoảng thời gian.
Bản Chất Của GNP Là Gì?
Bản chất của GNP thể hiện qua những yếu tố sau đây:
- GNP cộng nhiều sản phẩm thành chỉ tiêu duy nhất về giá trị của hoạt động kinh tế. GNP dùng giá thị trường để thực hiện điều đó bởi giá thị trường phản ánh giá trị của hàng hóa.
- GNP biểu thị đầy đủ những hàng hóa, sản xuất ra trong nền kinh tế, được bán hợp pháp trên thị trường. Thế nhưng vẫn có những sản phẩm mà GNP không biểu thị được ví dụ sản phẩm được sản xuất, bán trong nền kinh tế ngầm.
- GNP gồm những hàng hóa hữu hình như: quần áo, xe hơi, thực phẩm, dịch vụ vô hình như khám bệnh, cắt tóc,….
- GNP bao gồm giá trị của hàng hóa, dịch vụ cuối cùng, không tính giá trị của hàng hóa trung gian. Nếu hàng hóa trung gian được mang vào sản xuất ra sản phẩm. Sản phẩm này không được đưa ra dùng mà đưa vào hàng tồn kho để bán trong tương lai. Lúc này hàng hóa trung gian được coi là hàng hóa cuối cùng, vẫn được tính vào GNP.
- GNP gồm các hàng hóa, dịch vụ được sản xuất ở thời kỳ hiện tại. Không gồm các giao dịch liên quan tới hàng hóa, được sản xuất trong quá khứ.
- Các yếu tố sản xuất của quốc gia dù có tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh ở bất cứ đâu trên thế giới, kết quả tạo ra cũng tính vào GNP của nước đó.
- GNP phản ánh giá trị sản xuất thực hiện ở khoảng thời gian 1 năm hay 1 quý. GNP phản ảnh lượng chi tiêu hay thu thập trong thời kỳ đó.
Phân Loại GNP
GNP có 2 loại như sau:
GNP Danh Nghĩa (GNPn)
Là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất trong một thời kỳ, theo giá hiện hành là giá cả của cùng kỳ. Chỉ số GNP được dùng khi nghiên cứu mối quan hệ tài chính, ngân hàng.
GNP Thực Tế (GNPr)
Đây là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ở một thời kỳ, theo giá cố định ở thời kỳ được lấy làm gốc, chỉ số này được dùng khi cần phân tích tốc độ tăng trường kinh tế.
2 Cách Tính GNP Chính Xác Nhất
GNP được tính theo công thức:
Công thức 1: Tính GNP theo tổng sản phẩm quốc nội – GDP:
GNP = GDP + thu nhập ròng từ nước ngoài.
Trong đó:
Thu nhập ròng từ nước ngoài được tính là:
Thu nhập từ các yếu tố xuất khẩu – Thu nhập từ các yếu tố nhập khẩu.
Theo công thức này GNP được tính dựa trên sự chênh lệch về các khoản thu nhập chuyển ra nước ngoài và chuyển vào trong nước.
Công thức 2: Chỉ số tổng sản phẩm quốc gia GNP của một quốc gia trong 1 năm được tính như sau:
GNP = (X – M) + NR + C + I + G.
Trong đó:
• X: Chỉ số về sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng dịch vụ, hàng hóa.
• M: Chỉ số sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng dịch vụ, hàng hóa.
• NR: Thu nhập ròng từ các tài sản ở nước ngoài.
• C: Chỉ số chi phí tiêu dùng cá nhân.
• I: Tổng mức đầu tư cá nhân quốc nội.
• G: là chỉ số chi phí tiêu dùng của nhà nước.
Ý Nghĩa Của GNP Đối Với Nền Kinh Tế
Với nền kinh tế vĩ mô của quốc gia, chỉ số GNP có ý nghĩa quan trọng như sau:
- Cho biết quy mô thu nhập, mức sống của công dân một quốc gia. Khi nghiên cứu GNP theo giá cố định, các nhà kinh tế sẽ nắm được tình hình gia tăng thu nhập, cải thiện mức sống của người dân trong một khoảng thời gian cụ thể.
- GNP là thước đo đánh giá sự phát triển kinh tế của quốc gia, chỉ số này là tổng giá trị bằng tiền của sản phẩm, dịch vụ cuối cùng mà công dân trong nước làm ra trong thời gian cụ thể.
- Nếu như GNP thực tế thấp hơn tốc độ tăng dân số, thu nhập bình quân đầu người sẽ giảm.
Bảng So Sánh GNP Và GDP
GNP và GDP có mối liên hệ mật thiết và ảnh hưởng lẫn nhau nhưng nó khác hoàn toàn về bản chất. có thể hiểu rõ hơn về 2 khái niệm này qua bảng dưới đây:
| Tiêu chí so sánh | GNP | GDP |
| Khái niệm | Là tổng sản phẩm quốc dân dùng để đo lường tổng giá trị thị trường của tất cả các hàng hoá, dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra bằng yếu tố sản xuất của một quốc gia trong thời kỳ nhất định (thường là 1 năm). | GDP là tổng sản phẩm quốc nội, dùng để đo lường tổng giá trị thị trường của các hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ quốc gia trong một thời kỳ nhất định (thường là 1 năm hoặc 1 quý). |
| Bản chất | – GNP gồm tổng sản lượng quốc gia, tính cả nguồn thu từ ngoài đất nước, lãnh thổ của mình.
– GNP được tạo ra ở tất cả các quốc gia, lãnh thổ mà công dân, doanh nghiệp của quốc gia đó thu được. |
Chỉ số GDP là toàn bộ giá trị được các thành phần kinh tế hoạt động trong lãnh thổ của quốc gia đó tạo ra. |
| Công thức | GNP = (X – M) + NR + C + I + G | GDP = C + I + G + NX |
| Mức độ phản ánh | Chỉ số bình quân đầu người GNP là thước đo tốt hơn về số lượng hàng hóa, dịch vụ mà mỗi người dân của quốc gia đó có thể mua được vì GNP bao gồm GDP và phần chênh lệch tài sản từ nước ngoài. | Chỉ số GDP bình quân đầu người là thước đo tốt hơn về số lượng hàng hóa, dịch vụ được sản xuất ra tính bình quân cho một người dân của quốc gia đó. |
| Áp dụng | Được Ngân hàng Thế giới áp dụng để đưa ra các ước tính về chỉ số GNP của các quốc gia | Các quốc gia áp dụng để tính toán |
Kết Luận
Bài viết trên chắc chắn đã giúp bạn biết được GNP là gì đồng thời hiểu rõ ý nghĩa của GNP và phân biệt được GNP với GDP một cách rõ ràng nếu vô tình nghe thấy các chỉ số này trên các bản tin hay đọc báo cáo kinh tế – tài chính.
